Parafia Św. Kazimierza

Naczynia liturgiczne

Kielich

Kielich to naczynie , w którym dokonuje się przemiana wina w Krew Chrystusa w czasieEucharystii. Dlatego powinien być otoczony szczególnym szacunkiem. Wykonywany zeszlachetnych i wytrzymałych materiałów (srebra, złota, wyzłacany od środka) nie możeulegać korozji i reagować z winem. Nie może także być przeźroczysty. Na przestrzeniwieków zmieniał się kształt czarki kielicha. Ewoluował on od antycznego, niskiego ipojemnego kielicha biesiadnego do ozdobnego naczynia o małej czarce na wysokimtrzonie i obszernej stopie. Było to powodowane odejściem od popularniej we wczesnymchrześcijaństwie komunii pod dwiema postaciami, kiedy konieczna była konsekracjadużej ilości wina. Jednak jak przed wiekami, tak dzisiaj kształt i przeznaczenie kielichanie pozwala nam zapomnieć o tym, iż uczestniczymy w prawdziwej uczcie. Tradycja widziw symbolice kielicha Nowy Wieczernik, a także Grób Pański gdzie nieustannie składanesą Ciało i Krew Pańska.

Patena

Patena podobnie jak kielich, ze względu na składane na niej Ciało Pańskie, winna byćotaczana szacunkiem. Wykonana ze szlachetnych materiałów, podobnie jak kielich.Pierwotnie była kształtem zbliżona do miski, gdyż w pierwszych wiekach konsekrowanonormalnych rozmiarów chleby. Obecnie jest to płaska tacka z nieznacznym wgłębieniemnieco większa od obwodu czarki kielicha. W użyciu są także głębsze pateny w którychpoza hostiami dla kapłanów umieszcza się komunikanty dla wiernych, nawiązując dopierwotnej tradycji rozdzielania jednego chleba.

Cymborium

Cyborium, puszka służy do przechowywania już konsekrowanego Ciała Pańskiego wtabernakulum, które później jest rozdawane wiernym. Z wyglądu przypomina bardzodużych rozmiarów kielich zamykany szczelnym wieczkiem, chodź spotyka się czasamiwyjątki (np. w katowickim muzeum diecezjalnym znajduje się cyborium w kształcie arkiprzymierza). Podobnie jak kielich i patena wykonane jest ze szlachetnego metalu. Częstododatkowo przykrywane welonem.

Monstrancja

Monstrancja (z łac. przechowywać) – naczynie liturgiczne służące do ukazywania CiałaPańskiego wiernym, głównie w celu adoracji. Swoją formę zawdzięcza relikwiarzom, stądnajstarsze monstrancje, które powstały w średniowieczu (kiedy w 1264 r. Ustanowionoświęto Bożego Ciała), mają kształt wieżyczek, lub gotyckich kościołów.Późniejsze, barokowe monstrancje przypominają słońce otoczone promieniami, czasemkrzyż, krzew róży lub serce. Te typy monstrancji najczęściej występują w naszychkościołach.   Zabytkowe   monstrancje   bywają   niekiedy   bardzo   duże,   przekraczając wysokość 1m. Najstarsza polską jest monstrancja ufundowana przez Władysława Jagiełłę,dla konwentu karmelitów w Poznaniu(znajduje się w kościele Bożego Ciała).

Kustodia

Kustodia przypomina małą monstrancję, gdyż posiada charakterystyczny pojemnik zszybką na hostię. Pozbawiona jest jednak jakichkolwiek ozdób. Ponadto jest małychrozmiarów, by łatwo zmieściła się w tabernakulum, gdzie jest jej miejsce. Nie ma żadnych przeciwwskazań by w kustodii adorować Chrystusa. Jednak dla pożytku wiernych, by Ciało Pańskie było dobrze widoczne używa się monstrancji.

Melchizedek to złoty uchwyt, który pozwala tak umieścić Ciało Pańskie by łatwo możnabyło go włość do monstrancji i kustodii równocześnie nie dotykając konsekrowanegochleba.

Ampułki

Ampułki są szklanymi, chodź spotyka się także uroczyste kryształowe, naczynkami wktórych znajduje się woda i wino przeznaczone do konsekracji. Spotkać można takżemetalowe ampułki co odbiera mi jednak ich urok.

Lawaterz

 Lawaterz (łac. lavare – myć) to naczynie bardzo rzadko używane. Służy, jak wskazuje nazwa, do obmycia rąk. Składa się on z metalowego dzbanuszka z zawiniętą półokrągłąkrawędzią, oraz głębokiego spodka wykonanego z tego samego materiału. Zastępuje sięje najczęściej osobną, albo nawet tą samą ampułką z wodą służącą do konsekracji, a spodek ( miednica ) tacką na ampułki.

Vasculum 

 Vasculum  znajduje się przy tabernakulum. To małe, metalowe, naczynko z wodą, wktórym kapłan obmywa palce po komunikowaniu. Jeśli komunikuje główny celebrans, toobmycie   palców   następuje   podczas   puryfikacji   kielicha.   Natomiast   kapłankoncelebrujący, bądź szafarz nadzwyczajny powinien obmyć się w wodzie znajdującej sięw vasculum.

Trybularz  i Nawikulum

 Trybularz  (Kadzielnica)   –   naczynie   umocowane   na   łańcuszku   z zamykającą przykrywką, do którego na rozżarzone węgle sypie się ziarenka kadzidła, czyli żywicy iwonnych ziół. Okadzenie wyraża naszą cześć i hołd dla Boga.

Nawikulum (Łódka) – naczynie z łyżeczką, w którym przechowuje się kadzidło.

Kociołek z wodą i kropidło

 Kociołek to naczynie liturgiczne, w którym znajduje sięwoda święcona przeznaczona do pokropienia wiernych podczas Eucharystii, a także doświęcenia określonych przedmiotów. Początkowo wody święconej używano do skraplaniamieszkań,   dla   odpędzenia   złych   mocy.   Dopiero   w   VIII   w.   wprowadzono   aspersjęniedzielną jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań. Pierwotnie poświęcanowodę w mieszkaniach wierzących, a od VI w. w kościołach. Natomiast kropidło stanowiprzedmiot, przy pomocy którego kapłan kropi wiernych wodą święconą.

Bielizna kielichowa

 KORPORAŁ to kawałek lnianego płótna, o wymiarach zbliżonych do 50 cm x 50 cm, na którym stoikielich i patena z hostią podczas liturgii Eucharystycznej oraz Najświętszy Sakrament, gdy jestprzechowywany i wystawiany.

 PURYFIKATERZ  to ręcznik   o   długości   ok.   35   cm   i   szerokości   21   cm   do   osuszania   kielicha, oczyszczania pateny na hostię i obcierania brzegu kielicha przy Komunii pod postacią wina. Przynosi się go na ołtarz razem z kielichem na przygotowanie darów.

PALKA – to kwadratowe podwójne płótno lniane zwykle o wymiarach 17 x 17 cm usztywnioneprzez włożenie kartonu pomiędzy podwójne płótno. Służy do nakrywania kielicha mszalnego.

RĘCZNICZEK LITURGICZNY  – jest to zbliżony formą i wielkością do puryfikaterza kawałek materiału, którymwyciera się ręce kapłana po lavabo czyli obmyciu, które następuje po obrzędzie przygotowaniadarów.